Strona główna » O fundacji

O fundacji

rogalin Nazwisko hrabiów Raczyńskich znane jest powszechnie w Polsce od kilkuset lat. Szczególnym szacunkiem otoczone jest w Wielkopolsce, gdzie kilka pokoleń tej rodziny zaskarbiło sobie wdzięczność społeczeństwa mecenatem na rzadko spotykaną skalę. Pomijając wcześniejsze fundacje kościelne, do dzisiaj wyraźnym śladem społecznego zaangażowania Raczyńskich jest budynek Odwachu na starym Rynku w Poznaniu. wybudowany z inicjatywy Kazimierza Raczyńskiego, który po 1768 r. wystawił także wspaniały pałac w Rogalinie – jedną za najważniejszych rezydencji w Wielkopolsce. Edward i Atanazy Raczyńscy, jego dwaj wnukowie rozwinęli działalność społeczną na wielką skalę, zaczynając od wspólnego przedsięwzięcia budowy kanału mosińskiego i osuszania łąk nadnoteckich. Bodaj najsłynniejszym mecenasem i filantropem wśród Raczyńskich był Edward, autor i niestrudzony wydawca ważnych dla kultury polskiej książek, w tym wielu źródłowych, twórca słynnej Biblioteki Raczyńskich, jednej z pierwszych i najlepszych bibliotek publicznych na terenie ziem polskich i w Rzeszy Niemieckiej, do której pod zaborem pruskim należał Poznań. Fundator nowoczesnego wodociągu dla stolicy Wielkopolski, zdrojów publicznych, inicjator budowy w tym mieście nowoczesnej ulicy Nowej (obecnie Paderewskiego) i nowatorski przedsiębiorca rolny, wreszcie fundator Złotej Kaplicy w katedrze poznańskiej z pomnikiem pierwszych historycznych władców Polski – księcia Mieszka I i króla Bolesława Chrobrego. Także syn Edwarda, Roger Raczyński, nie stronił od służby społecznej. Zasłynął budową i urządzeniem nieco dziwacznego przybytku, jakim był „Dom zaimanych” w Poznaniu, nowoczesna kostnica, w której obserwowano umarłych, by uniknąć pochowania osób pogrążonych w letargu, przedmiotu częstej wówczas fobii. Syn Rogera, Edward Aleksander Raczyński, mecenas sztuk pięknych i protektor Jacka Malczewskiego, zasłużył się pracą w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie. Znawca i kolekcjoner malarstwa, stworzył Galerią Rogalińską, zbiór przede wszystkim malarstwa polskiego i obcego przełomu wieków XIX i XX. W tę kilkupokoleniową tradycję wpisał się także w sposób wybitny ostatni męski przedstawiciel rogalińskiej linii Raczyńskich, Edward Bernard hr. Raczyński. Mąż stanu, zawodowy dyplomata, m.in. ambasador RP w Londynie i minister spraw zagranicznych podczas II wojny światowej, wreszcie Prezydent RP na Uchodźstwie, zaraz po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, przy pełnej aprobacie córek, powołał w 1990 r.Fundację im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu. Zarejestrowana 20 XII 1991 r., dzień po stuletnich urodzinach Fundatora, fundacja została wyposażona przede wszystkim w ocalałe po wojnie i okresie komunizmu dzieła sztuki należące do kolekcji stworzonej przez ojca, Edwarda Aleksandra, liczącej ok. 450 obrazów i innych dzieł sztuki Galerii Rogalińskiej. W 1997 r. do fundacji przystąpili przedstawiciele obrzyckiej linii hrabiów Raczyńskich, wnosząc do niej kilka kolekcji. Najważniejszą z nich, odziedziczoną wraz z ordynacją obrzycką, jest Galeria Atanazego Raczyńskiego, brata Edwarda. Ten wybitny intelektualista, koneser i historyk sztuki, zawodowy dyplomata w służbie pruskiej, stworzył jeden z najlepszych zbiorów sztuki swoich czasów. Tym samym fundacja wzbogaciła się o dalszych kilkaset dzieł, przede wszystkim malarstwa starych mistrzów i romantyzmu niemieckiego, rysunków, grafiki i rzemiosła artystycznego. Fundacja im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu, jedna z największych polskich fundacji rodzinnych, ma charakter wieczysty. Jej działalnością kieruje obecnie dziewięcioosobowy zarząd składający się z pracujących honorowo powierników powoływanych w różny sposób, w zależności od ich funkcji w zarządzie. Zgodnie ze statutem fundacji, prezesem zarządu jest zawsze dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu. Fundacja związana jest z muzeum nie tylko nazwą, ale przede wszystkim stałą i ścisłą kooperacją opartą na statucie oraz dwu wieloletnich umowach: depozytu i współpracy. Zbiory należące do fundacji są stale eksponowane w pałacu w Rogalinie – oddziale MNP oraz w gmachu głównym muzeum w Poznaniu, gdzie tworzą trzon galerii. Obiekty należące do fundacji można oglądać także w innych oddziałach MNP oraz na wystawach czasowych w kraju i za granicą. W ten sposób fundacja realizuje swoje cele statutowe, określone, jak następuje: „ochrona i udostępnianie społeczeństwu polskiemu dzieł sztuki i innych zbiorów rodziny Raczyńskich, które zostały przekazane przez Fundatora na rzecz Fundacji, jak również innych zbiorów i zabytków związanych z rodziną Raczyńskich. W miarę posiadanych możliwości Fundacja zapewnia ochronę zabytków Wielkopolski i dba o ochronę przyrody i popularyzację krajobrazu historycznego, ze szczególnym uwzględnieniem Rogalina oraz innych okolic i miejscowości związanych z rodziną Raczyńskich. W ramach swej działalności Fundacja popularyzuje w kraju i za granicą zasługi rodu Raczyńskich dla kultury, nauki, przyrody i gospodarki narodowej”. Swoją misję fundacja realizuje także za pomocą należącej do niej spółki z o. o. „Majątek Rogalin”, prowadzącej działalność rolniczą w gospodarstwie dzierżawionym od Agencji Nieruchomości Rolnych; m. in. sprawuje opiekę nad otoczeniem pałacu w Rogalinie słynącym z urody krajobrazu i starych dębów.